Budynek kantoru kupieckiego przy ul. Königstraße nr (?)- później nr28 dla kupca Emila Riemer'a - Projekt zrealizowany(?) z roku 1893

PLAN PROJEKTU ROZBUDOWY - BUDOWY KANTORU Na reprodukcji - prezentowany budynek - widok ogólny z projektu Niżej reprodukcja planu w rozmiarach (ok. 801 x 937 pikseli) Oryginał prezentowanego dokumentu pochodzi z zasobów Archiwum Państwowego Koszalin; Oddział w Szczecinku i znajduje się w zespole "MZBM - Plany techniczne ul. Bohaterów Warszawy nr.nr 25-31" - teczka nr 22. Dokument w bardzo dobrym stanie zachowania, wykonany na grubym kartonie. Rysunki wykonane tuszem i podbarwiane farbami akwarelowymi. Bardzo starannie oddana na rysunku struktura ceglanego muru dobudówki. Opis opublikowanego dokumentu, reprodukcje fotografii znajdują się również poniżej reprodukcji dokumentu. Dokument z 1893 roku nie ma cech urzędowych. Brak pieczęci urzędów, zwłaszcza pruskich królewskich może oznaczać, że przedstawiony projekt nigdy nie doczekał się zrealizowania. Może też oznaczać, że w tym czasie nie było obowiązku uzyskiwania zgody władz na tego typu budowle. Świadomość, że przy sporządzaniu projektu wykonano sporo prac np. inwentaryzacja budowlana (pomiary istniejących budynków), sporządził plany i rysunki, słowem, wiele fachowej roboty wysoko płatanych fachowców to spore koszty. Im mniejszy budynek, tym większy procentowy udział kosztów projektu w porównaniu z np. cegłą, wapnem, drewnem... Czy oszczędnie zarządzający przedsiębiorca wydatkuje nierozsądnie pieniądze ? Osobiście uważam, że przedstawiony na reprodukcji projekt kantoru (kiosku) został zrealizowany. Jest to projekt ciekawy, gdyż przedstawia pewien szczególny etap w rozwoju działalności ekonomicznej - zaprojektowanie pierwszego biura (kantoru kupieckiego) w firmie kupieckiej na prowincji w końcowych latach XIX wieku. Projekt zawiera na jednym arkuszu pięć podstawowych części : - Plan sytuacyjny części działki gruntowej objętej rozbudową (Lageplan); - Rysunek architektoniczny w rzucie z południa projektowanego do budowy budynku przybudówki (kantoru, kiosku); - Rysunki architektoniczno-budowlane konstrukcji budynku ( przekrój poprzeczny (Querschnitt) oraz przekrój poziomy na wysokości okien (Grundriß); - Elementy formalne rozproszone na rysunku : A). - Tytuł - "Aufbau auf dem Hofe des Herrn Kaufmann Riemer hier" co oznacza "Przybudówka na dziedzińcu Pana Kupca Riemera w miejscu". B). - Skalę metryczną z podziałką; C). - Odcisk pieczęci w kolorze niebiesko-fioletowyn o treści : "Ernst Neubauer; Maurermeister; Neustetin" ze zdobieniem; D). - Odręczny czytelny podpis "Emil Riemer" - prawdopodobnie inwestora świadczacy o przyjęciu dzieła projektowego; E). - odręcznie wpisana data - 18 kwietnia 1993 roku oraz F). - liczne objaśnienia tekstowe na rysunkach.

Plan sytuacyjny - dopiero ten plan wyjaśnia gdzie planowana jest rozbudowa. Usytuowany w górnej cześci planu sytuacyjnego napis wykonany niewielkimi literami orientuje nas, że posesja Riemera znajduje się przy ulicy Königstraße. Brak na rysunku wskazania jaki numer nosi działka gruntowa Riemera. Dalsze badania, badania porównawcze , doprowadzą do wniosku, że jest to posesja obok "Krzywego Domu", w początkowych latach XX wieku oznaczona numerem 28. Brak na projekcie numeracji sąsiednich działek gruntowych, co jest współcześnie standartem, prawdopodobnie wynika z nieregularnej zabudowy okolicznych działek. Przypomnieć trzeba, że w o kilka lat późniejszym projekcie sąsiedniego budynku - "Krzywego Domu" ten właśnie był oznaczany jako budynek na działce Königstraße nr 58 , podczas gdy w 1904 roku ta sama działka miała adres Königstraße nr 30 , bowiem w tym okresie zmieniono w naszym mieście numerację budynków i działek. Usytuowanie działki gruntowej Riemera przedstawiają fotografie, które po zetknięciu wskaźnika myszy z fotografią wyświetlają także opisy sytuacyjne. Kolor czerwony oznacza działkę Emila Riemera, o której mowa w publikacji. Z rysunków i opisów na planie sytuacyjnym powyżej można wywnioskować, że w tym czasie dom kupca Riemera składał się z trzech połączonych budynków (dwukrotnie występuje słowo "Wohnhaus" oznaczające dom mieszkalny, jeden raz słowo "Fliegel" - skrzydło budynku). Budynki te miały konstrukcję szachulcową (Fachwerk) oraz dachy z dachówki ceramicznej (Ziegeldach). Od południa granicę podwórca wyznaczała stajnia (Stall) sporych rozmiarów. Zasadnie przypuszczać można, że kupiec Riemer zajmował się także nie tylko handlem detalicznym w lokalu sklepowym własnego domu , ale także handlem hurtowym łączonym z transportem konnym. Tylko z tym celem mogła być związana przybudówka, która postanowił zbudować Riemer i którą polecił zaprojektować Ernstowi Neubauerowi. Niewielki budynek z oknami na podwórzec miał zapewne chronić przed uciążliwościami złych warunków atmosferycznych, ale nie to było podstawowym powodem decyzji o kosztownej inwestycji. Praca, którą na tym podwórcu wykonywano musiała wiązać się z długotrwałym nadzorem czynności pracowników, ewentualnie wpisywaniem w księgi handlowe, liczeniem wwożonego i wywożonego towaru. Z całą pewnością do takich prac nie należała praca związana z zaprzęganiem koni, sprawdzaniem uprzęży, pojazdów (wozów, platform, cystern). Rysunek architektoniczny oraz rysunki architektoniczno-budowlane ukazują niewielki, o zewnętrznych wymiarach 3 m x 3 m , i wewnętrznej wysokości 2,2 m budynek z cegły, który posiada jedno, niewielkich rozmiarów okno skrzynkowe, jeden otwór drzwiowy, zewnętrzny (zapewne z drzwiami) oraz jeden wewnętrzny otwór drzwiowy, łączący kantor (biuro) - przybudówkę z resztą domu (magazynu). Dach o konstrukcji drewnianej, jednospadowy, połączony konstrukcyjnie z budynkiem na zapleczu, prawdopodobnie kryty papa na deskach. Zauważalne na rysunku zaprojektowane snycerskie wykończenie końcówki dźwigara dachowego. Projektant wykorzystał do zabudowy jednometrową różnicę w szerokości budynków Riemera przez co zmniejszył koszt budowy o około 40% kosztów zakupu cegły. Fundamenty budynku wykonano zapewne z betonu; podłoga kantoru na piasku, zapewne z cienkiej warstwy tegoż betonu. Na rysunku zauważalny brukowana nawierzchnia podwórza, przypuszczać można że z kamienia polnego. Projekt nie zawiera informacji na temat planowanego przez Emila Riemera wyposażenia pomieszczenia biurowego. Cechy formalne dokumentu projektowego w dużym stopniu czynią dokument wiarygodnym. Wprawdzie brak na nim pięczeci urzędowych, ale trafił on do zasobów miejskich archiwów wkrótce po sporządzeniu. Przyczyna tego mogła być tylko jedna - urzędowa decyzja. Dokonane badania porównawcze potwierdziły informacje z publikowanego dokumentu lub je składnie uzupełniły, w jeszcze większym stopniu podnosząc jego wiarygodność. Uwaga ! Reprodukcja niniejszego projektu nie jest montażem !

Autor publikacji : Marek W. Piłat Data publikacji : 15 kwietnia 2006 r.

Powrót do strony "ARCHITEKTURA"