PARK MIEJSKI Przeszłość

Projekt podświetlanej fontanny W PARKU MIEJSKIM W SZCZECINKU (NEUSTETTIN) Z ROKU 1937

Przedstawiam dzisiaj zachowaną w szczecineckim Archiwum Państwowym dokumentację projektowanej do wykonania podświetlanej fontanny z 1937 roku. Fontanna, a zwłaszcza podświetlana, była w tamtych czasach rzadkością w znacznie większych miastach. Dość dodać, że istniejąca na szczecineckim placu Wolności podświetlana czasami(zwłaszcza dla szczecińskiej telewizji) fontanna powstała dopiero w 1997 r., a więc 60 lat później ! Sam projekt fontanny nie jest fascynujacym rzeźbiarskim dziełem, natomiast projekt ten, zresztą zatwierdzony przez Miejski Urząd Gospodarki Przestrzennej (Baupolizei) do realizacji prawdopodobnie w czerwcu 1937 roku, dostarcza nam bogactwa informacji o tej części Parku Miejskiego z tego okresu, także o linii brzegowej jeziora Trzesiecko.. Dodatkowe porównanie dot. zmian w Parku umożliwia zamieszczona dokumentacjia projektu muszli koncerowej (Mozarthalle) z 1939 roku autorstwa WALTERA LITZKOWA. Wyjaśniam, że w Szczecinku (Neustettin) istniały trzy muszle koncertowe w różnej lokalizacji. Pierwsza z nich usytuowana była ukośnie do jezdni dzisiejszej ulicy Ordona i zwrócona tyłem do dzisiejszej ulicy Zamkowej. Druga, o której istnieniu ze ździwieniem dowie się część szczecinecczan , usytuowana była w pobliżu dzisiejszej, istniejącej, ale wysunięta nieco w stronę jeziora. Ta uwaga jest konieczna przed zapoznaniem się z planem Parku z 1937 roku. Trzecia muszla koncertowa jest powszechnie znana jako że istnieje po dziś dzień. Zapraszam do zapoznania się z projektem. Ponieważ rozmiary reprodukcji są duże (978 x 1356 pikseli), przez co umożliwiające odczytanie tekstów i oglądnięcie szczegółów - w każdym rogu reprodukcji umieściłem manipulatory (przyciski) umożliwiające zmianę obrazu. Obraz dostępny jako drugi zawiera polskie napisy i wyjaśnienia. Omówienie projektu nizej, pod jego reprodukcją.

Dokumentacja Archiwum Państwowego Koszalin; Oddział Szczecinek - Zespół "Akta miasta Szczecinka (1684-1945) - dokumentacja techniczna", sygn. 7, str. . W chwili pierwszej publikacji zespół ten określiłem nieprawidłowo jako zespół "MZBM Szczecinek - Plany techniczne - jez. Trzesiecko teczka nr 7" za co przepraszam Czytelników.

Dokument zawiera plan części dzisiejszego Parku Miejskiego nazywaną w tamtych czasach tj. przed II wojną światową Placem Mozarta (Mozartplatz). W górnej części planu zauważalny jest przebieg po skarpe (nasypie) ulicy Stellterstrasse (dzisiejsza ul. Ordona). Bez trudu można zauważyć, że usytuowanie ówczesnej muszli koncertowej było inne niż współcześnie istniejącej. Ta współczesna tkwi sporą częścią fundamentów w skarpie. Przed muszlą usytuowane są ławki w pięciu rzędach rozdzielonych dwoma przejściami. Alejki parkowe zbiegające się przy muszli również dzisiaj są podobnie usytuowane. Z lewej strony widoczny jest zarys gmachu dzisiejszego Liceum Ogólnokształcącego - wówczas gimnazjum. Współcześnie nie istnieją dwie rabaty kwiatowej w osi wschód - zachód. Wówczas zapewniały one widok na gmach gimnazjum już od rzeczki Niezdobnej. Dzisiaj te miejsce porastają drzewa. Pośrodku osi północ - południe skweru znajduje się gazon, a na nim, pośrodku, zaznaczona czerwonym kolorem tkwi fontana opisana "Leuchtfontaine" - podświetlana fontanna. Jestem przekonany, że projekt ten został zrealizowany (pieczęci urzędów zezwalające na realizację nie dowodzą tego, że zamierzenie zostało zrealizowane). Znajdująca się niżej fotografia lotnicza (sporych rozmiarów) przedstawia najstarszą część szczecineckiego Parku Miejskiego oraz Zamek Książąt Zachodniopomorskich. W prawym dolnym rogu widoczny jest budynek "ogólniaka", dawniej gimnazjum - w niezmienionym prawie od kilkudziesięciu lat kształcie. Na lewo od gmachu widoczny stożkowy dach współcześnie istniejącej muszli koncerowej, zaś w kierunki jeziora widoczny jest biały zarys fontanny. Porównując fotografie z projektem bez trudu można zauważyć, że współcześnie fontanna usytuowana jest znacznie bliżej muszli koncertowej tj. bardziej na północ niż w projekcie. Wyraźnie widoczny jest charakterystyczny, okrągły z czterema "zębami" kształt basenu fontanny, identyczny z projektowanym. Prawdopodobnie budowa fontanny zbiegła się z budową nowej Mozarthalle (projektu Litzkowa) w 1939 r. i wówczas dokonano korekty usytuowania. W projekcie brak rysunków instalacyjno - budowlanych samej fontanny. Dlatego nie wiadomo jak zaprojektowano doprowadzenie wody do fontanny, a także jak biegły połączenia elektryczne oświetlenia fontanny. Jak się wydaje, oświetlenie współcześnie istniejącej fontanny składało się w latach 50-60-tych z lamp usytuowanych w górnych częściach basenu, tuż pod parapetem basenu. Wracając na chwilę do pierwszej muszli koncertowej ... Usytuowana ona była ukośnie do budynku z czerwonej cegły przy alejce wiodącej z ulicy Zamkowej do Zamku. Jeszcze dzisiaj można w tym miejscu zauważyć pozostałości fundamentów. Z istotnych różnic, które odkrywa plan Parku z 1937 roku widoczny jest inny przebieg linii brzegowej jeziora w pobliżu alejki biegnącej wzdłuż "ogólniaka". Wówczas w 1937 roku była tam zatoczka. Natomiast plac zabaw dziecięcych jest usytuowany w tym samym od lat miejscu. Zniknął z niego tylko płytki basen przy kamiennym murku oporowym, gdzie można było wymyc rece.... Znajdujące się na dokumencie pieczęć oraz podpisy nadają temu wewnetrznemu, miejskiemu dokumentowi urzędową rangę i dowód autentyczności. Nazwiska osób, które złożyły podpisy na dokumencie nie sa nam współcześnie znane. Treść napisów pieczęci oraz napisów odręcznych podałem na reprodukcji. Zdumienie budzi nieporadność wykonawcy napisów wykonanych dużymi literami. Ocena dokumentu : Dokument będący kopią, wykonany metodą naświetlenia papieru światłoczułego z kalki oraz trawienia amoniakiem. Autentyczny. Stan zachowania dokumentu : dobry.

Dokument pochodzi z zbiorów Archiwum Państwowego Koszalin; Oddział Szczecinek - Zespół "Akta miasta Szczecinka (1684-1945) - dokumentacja techniczna", sygn. 7, str. . Przedstawiona reprodukcja jest montażem elektronicznym kilku skanów dokumentu archiwalnego. Autor starał się, by treść, zawartość dokumentu była zgodna z dokumentem w Archiwum. Autor publikacji : Marek W. Piłat 07 maja 2006 r. Poprawiono dnia 26 maja 2006 r.

Do Działu Park Miejski adres poczty elektronicznej Redakcji szczecinecka_gazeta@poczta.onet.pl