Publikowane tutaj dokumenty pochodzą z okresu księstwa zachodniopomorskiego i dotyczą Szczecinka (Nieuw Stettin, Nigen Stettin). Przez długi okres czasu poszukiwaliśmy dokumentów, które pozwoliły by na wyobrażenie o brzmieniu języka Słowian zamieszkujących na Pomorzu Zachodnim. Niestety, okazuje się, że takich dokumentów prawie nie ma.

Dlatego zdecydowaliśmy się na opublikowanie materiałów ze źródła wtórnego i opierając się na kopiach sporządzonych przez wymienianego w tej witrynie niemieckiego historyka dra Karla TUEMPLA vel TÜMPLA - publikujemy reprodukcje artykułu "Caspar Duesterhovets Grenzhaendel" pióra dr TUEMPLA vel TÜMPLA zawartego w publikacji "Das alte Neustettiner Rathaus bis 1852 (mit Grund- und Aufrissen) zum 80-ten Geburstag des Neuen 1932" nakładem "Norddeutsche Presse" Neustettin.

Treść tego artykułu jest sensacyjna i opowiada o człowieku nazwiskiem Caspar Duesterhovet, pozostającym w służbie polskich władz, a postawionego przed sądem książęcym za popełnione przestępstwa. Było to na początku XVII w. Pełne tłumaczenie artykułu niebawem znajdzie się w naszej witrynie w dziale "HISTORIA - Nieznane fakty" , a ponadto od września 2001 r. opis zdarzenia publikowany jest w witrynie "Projektu HYDRO-AVIA-XXX" , ponieważ przygotowywany jest fabularyzowany dokument filmowy.

W aktach śledztwa i aktach sądowych tej sprawy znajdował się również tzw. gryps - nielegalny list Caspra Duesterhovet'a, którego kopię autor artykułu zawarł w treści.
Natomiast w treści akt śledztwa i sądowych znajdują się fragmenty słowiańskich wypowiedzi Caspra Duesterhovet'a zanotowane przez piszącego po niemiecku skrybę - i jak dotąd jest to jedyny materiał zawierający słowiańskie fragmenty wypowiedzi, do którego udało nam się dotrzeć.
Niestety, nie mamy pewności, czy odnotowane w śledztwie wypowiedzi Caspra Duesterhovet'a są mową Słowian zachodniopomorskich, a fakt służby polskim władzom te obawy potwierdza. W każdym razie - Caspar Duesterhovet znał prawdopodobnie lepiej język niemiecki niźli słowiański lub polski, gdyż język niemiecki był w tym czasie powszechnie używany przez ludność na pograniczu polsko - zachodniopomorskim. W tym przypadku autor artykułu, dr Karl TUEMPLA vel TÜMPELnie zwrócił na te fragmenty uwagi.

Akta tej sprawy znajdowały się w niemieckim archiwum państwowym w Szczecinie (sygn. archiwalna II 7, 1 Fol. 160 oraz II 6, 253 (de 1603); 53. półka "Allerei Sachen wegen strittiger Jurisdiction in Kreis und Amt Neustettin oraz inne). Sygnatura ta znajduje się na jednej z reprodukcji.

Pliki można również osobno pobrać (ściągnąć) klikając na odpowiedni odsyłacz pod zdjęciem (prawym przyciskiem myszy).
Uwaga ! Materiały dotyczące okresu niemieckiego miasta Szczecinka znajdują się w dziale zatytułowanym "Germanica", zaś materiały dotyczące Żydów na tym terenie - w dziale "Judaica".
Dokumenty dotyczące Polski i z nią związane, a powstałe do maja 1945 r. publikowane są w dziale "Polonica".
Reprodukcja tytułowej strony artykułu "Caspar Duesterhovets Grenzhaendel" pióra dr TUEMPLA vel TÜMPLA zawartego w publikacji "Das alte Neustettiner Rathaus bis 1852 (mit Grund- und Aufrissen) zum 80-ten Geburstag des Neuen 1932" nakładem "Norddeutsche Presse" Neustettin 1932.
Reprodukcja drugiej strony opisywanego artykułu "Caspar Duesterhovets Grenzhaendel" pióra dr TUEMPLA vel TÜMPLA z zreprodukowanym grypsem Caspara Duesterhovet'a. Na pierwszy ogląd - wygląda jak szyfr, ale poprzeczne kreski na pionowych są literami "a", "e", "i", "v" oraz "u" pisanymi w sposób zgodny z edyktem rzymskiego cesarza Augustusa, który obowiązywał jeszcze w średniowieczu - o czym m.in. mowa w artykule.
Reprodukcja trzeciej strony opisywanego artykułu "Caspar Duesterhovets Grenzhaendel". To właśnie na tej stronie, w prawej kolumnie, wiersz 11 znajduje się opatrzone znakiem zapytania przez dr TUEMPLA vel TÜMPLA fragment zdania brzmiący po słowiańsku lub polsku "jo tu będe" zapisany lub odczytany błędnie jako "so tho bende"".
Reprodukcja grypsu Caspara Duesterhovet'a z drugiej strony artykułu "Caspar Duesterhovets Grenzhaendel". Autor zreprodukował w dolnej części podpis księżnej-wdowy Anny, która na polecenie rządzącego księcia Filipa, mimo choroby rozpatrywała sprawę Caspara Duesterhovet'a. Obok, pod "drabinką" przypuszczalnie podpis Caspara, jak się wydaje w niemieckiej pisowni. Jeśli to jest jego (Caspara) podpis - oznacza to, że był światłym człowiekiem tego czasu.
Wstecz do Szczecineckiej Gazety Internetowej PLUS-MINUS Źródło : artykuł "Caspar Duesterhovets Grenzhaendel" pióra dr TUEMPLA vel TÜMPLA zawartego w publikacji "Das alte Neustettiner Rathaus bis 1852 (mit Grund- und Aufrissen) zum 80-ten Geburstag des Neuen 1932" nakładem "Norddeutsche Presse" Neustettin 1932 - egzemplarz Muzeum Regionalnego w Szczecinku - poz. 2662.
Opracował : Marek W. Piłat

Aktualizowano : 2008-03-30